Het nieuwe magazijn van de Koninklijke Bibliotheek (KB) is sinds de oplevering in 2006 uitgerust met filters voor luchtzuivering. Maar is deze voorziening ook wenselijk is voor de ‘oudere’ KB magazijnen? Deze vraag is actueel geworden vanwege de geplande vervanging van de luchtbehandelingskasten die het klimaat in die magazijnen regelen.
Bij het maken van een keuze zijn in dit verband voor de KB in ieder geval twee waardes van belang: energiezuinigheid en collectiebehoud.
De KB heeft het onderzoeksteam van het ‘Pollution Pathway Project’ (zie luchtzuivering) gevraagd om hierover mee te denken en discussiëren. Het team houdt zich bezig met de problematiek van luchtverontreiniging in relatie tot collectiebehoud en heeft vanuit dit project (door Metamorfoze gefinancierd) al meerdere adviezen gegeven, onder andere aan het nationale archief van Denemarken (Kopenhagen) en de nationale bibliotheek van Zwitserland (Bern).
Energiezuinigheid en collectiebehoud
Vorig jaar is bij de KB een discussiebijeenkomst georganiseerd met het onderzoeksteam, leden van het projectteam van de Rijksgebouwendienst en ingenieursbureau Valstar-Simonis die zich met het ontwerp van de nieuwe luchtbehandeling bezighouden en de direct betrokkenen van de KB. Het ingenieursbureau presenteerde het ontwerp van de nieuwe luchtbehandeling in de KB, waarbij werd aangegeven dat naast de vervanging van de luchtbehandelingskasten, ook de luchtaanvoer en –distributie, de warmte en koude voorziening en de bevochtiging en ontvochtiging binnen de scope vallen.
De luchtbehandelingsapparatuur in de KB.
Het onderzoeksteam wees op de resultaten van het Pollution Pathway Project. Die tonen overtuigend aan dat de positieve bijdrage die luchtzuivering zou leveren aan het collectiebehoud van de KB verwaarloosbaar klein is. Het argument is dat het wegvangen van luchtverontreinigende stoffen uit de omgevingslucht het proces van vergeling en afbraak nauwelijks afremt. Er is een minimaal effect op het behoud, met hoge kosten voor de aanschaf en vervanging van de filters en extra energiekosten die nodig zijn om de lucht door de filters te persen.
Voorlopige conclusies
Door de discussie was het voor iedereen duidelijk dat uitbreiding van de bestaande luchtzuivering naar oudere KB magazijnen niet aanbevelenswaardig is. De kosten die luchtzuivering met zich meebrengen wegen niet op tegen de geringe winst die dit voor het collectiebehoud oplevert. Consequenties voor de al bestaande luchtzuivering van de magazijnen in de nieuwbouw worden vooralsnog niet getrokken: daar zullen de filters voorlopig gehandhaafd blijven.
Henk Porck
Conserveringsonderzoeker, afdeling Collectiebehoud, KB
