De archieven van de Gedeputeerden Oost- en West-Indische zaken Classes Amsterdam, Schieland en Walcheren (1620-1816) zijn sinds 15 oktober online te raadplegen. De archieven zijn gedigitaliseerd vanuit een clusterproject van het Stadsarchief Amsterdam, Stadsarchief Rotterdam en het Zeeuws Archief.
Classes: centra in handels-, maritiem en religieus netwerk
Een classis is een regionale kerkvergadering die bestaat uit vertegenwoordigers van lokale kerkgemeentes. Een aantal classes installeerden ‘deputaten’ (een soort afdeling buitenlandse zaken) voor ‘Maritieme of Indische zaken’. Dit kwam voort uit de ambitie van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
De classes en hun deputaten fungeerden als centra in het internationaal handels-, maritiem- en religieus netwerk. De archieven van de classes geven inzicht in het leven in de overzeese gebieden over de hele wereld; Oost-Indië, Zuid- en West-Afrika, Brazilië en Noord-Amerika.
Correspondentie over en weer
De classicale vergaderingen en hun deputaten hadden politieke, maritieme, religieuze en handelscontacten. Brieven, egodocumenten en verslagen vanuit overzeese gebieden bereikten de Amsterdamse, Walcherse en Rotterdamse vergadertafels. Omgekeerd was er vanuit de drie religieuze centra correspondentie naar West- en Oost-Indië, en overige overzeese gebieden. Deze documenten bieden een schat aan informatie. Onder andere over gezondheid en ziekte, over opleidingen van predikanten, over verspreiding van religieuze en maritieme literaat, de relatie tussen kerk en staat en over handelsposten en werkgelegenheid.
Van gouverneur tot passagier
De archieven zijn een waardevolle bron voor multidisciplinair onderzoek naar het mondiaal religieus en maritiem netwerk en de participanten daarin. Het gaat om gouverneurs van overzeese gebieden, bestuurders van de VOC, de WIC en de admiraliteitscolleges maar ook om ‘gewone mensen’: scheepsbemanning, kapiteins, passagiers, ziekentroosters, vrouwen, kinderen, predikanten, leden van religieuze gemeenschappen, zowel op zee als overzee.
Uniek
Van de 53 classicale vergaderingen van de Gereformeerde Kerk in de Republiek had slechts een klein aantal van hen Deputaten voor de Indische of Maritieme zaken geïnstalleerd. Dit was gerelateerd aan de kamers van de VOC en de WIC. Alleen van de classes Amsterdam, Schieland en Walcheren zijn archiefstukken over deze zogenoemde Indische of Maritieme Zaken bewaard. Het is ook waardevol dat deze classicale archieven een lange en aaneengesloten periode omvatten (1620-1819) én alle continenten betreffen.
Online te raadplegen
Voor dit project zijn selecties gemaakt, voornamelijk bestaande uit series correspondentie uit en naar de overzeese gebieden, verslagen en notulen.
-
Archief van de Nederlandse Hervormde Kerk, Classis Walcheren/Classis Middelburg, periode 1574-1983 (Zeeuws Archief)
-
Archief van de Classis Schieland, sinds 1816 Classis Rotterdam van de Nederlandse Hervormde Kerk (Stadsarchief Rotterdam)
- Archief van de Nederlandse Hervormde Kerk, Classis Amsterdam, periode 1571-1970 (Stadsarchief Amsterdam)
Zeeuwse Courant
- Lees ook het artikel in de Zeeuwse Courant
