Het digitaliseren van boeken, en deze online beschikbaar stellen is een indrukwekkend proces. Metamorfoze financiert het digitaliseren van alle Nederlandse boeken uit de periode 1900-1940. Daarvoor werkt Metamorfoze samen met de Koninklijke Bibliotheek (KB), die zorgt voor de uitvoering van het traject.
Het uiteindelijke doel van de KB is om van alle Nederlandse en in Nederland uitgegeven boeken één exemplaar te digitaliseren en duurzaam op te slaan. Voor het digitaliseren van boeken uit de aanvullende tijdvakken werkt de KB onder andere samen met Google. Het digitale boek komt uiteindelijk online beschikbaar in Delpher.
KB inventariseert collecties
Voor het verzamelen van de boeken (uit 1900-1940) die gedigitaliseerd gaan worden maakt de KB gebruik van zo veel mogelijk collecties van erfgoedinstellingen in Nederland. De boeken komen van de universiteitsbibliotheken, zoals die van Amsterdam, Leiden, Utrecht en Groningen, van Atria en het NIOD en de eigen collectie. De KB inventariseert welke instellingen grote unieke boekencollecties hebben, en benadert de instelling om medewerking.
Google Books
Sinds 2010 werkt de KB samen met Google aan het digitaliseren van grote hoeveelheden boeken. De collecties van de KB en van de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam, Leiden en Utrecht zijn inmiddels dankzij dit project online beschikbaar via Delpher en Google Books. Dat zijn ongeveer 410.000 titels van boeken uit het tijdvak vóór 1878.
Het Googleproject loopt nog door met de collecties van de Bibliotheek Vrije Universiteit Amsterdam, Bibliotheek Rijksuniversiteit Groningen, Tresoar | Frysk Histoarysk en Letterkundich Sintrum, Bibliotheek Radboud Universiteit, Tilburg University Library, Maastricht University Library, Centre Céramique Maastricht, Bibliotheek Erasmus Universiteit Rotterdam en TU Delft Library. De komende jaren zullen ruim 500.000 Nederlandse boeken met Google zijn gedigitaliseerd.
Google digitaliseert de stroom boeken tot 1900 en brengt alleen de boeken online die tot het publiek domein behoren. Daarvoor houden zij aan dat het boek 140 jaar of ouder moet zijn. De gedigitaliseerde titels uit 1878-1900 zullen via de KB direct toegevoegd worden aan Delpher. Deze stroom zal in de toekomst online beschikbaar komen.
Metamorfoze en Delpher
In Delpher zijn door eerdere Metamorfozeprojecten al veel boeken online beschikbaar gekomen, zoals ‘Het protestantse debat in druk 1840-1950’ van de Protestantse Theologische Universiteit, de Theologische Universiteit Kampen, de Universiteitsbibliotheek Leiden en de Universiteitsbibliotheek van de Vrije Universiteit (UB VU). Andere online collecties zijn boeken en brochures van Nederlandse nationaalsocialistische uitgeverijen van het NIOD, en de Circusbibliotheek en de Bibliotheek van de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering van de Geneeskunst (KNMG) van de UB Amsterdam.
In principe financiert Metamorfoze de digitalisering van boeken voor de periode 1840-1960. Het accent voor het huidige project ligt op de periode 1900-1940, het sluit aan bij de stroom die loopt via Google Books en houdt rekening met de mogelijkheden om het materiaal online beschikbaar te stellen.
Auteursrechten op boeken
In 2014 heeft de KB een overeenkomst gesloten met de auteursrechtenorganisaties Stichting Lira (schrijvers en vertalers) en Pictoright (beeldmakers). Door deze collectieve overeenkomst heeft de KB de auteursrechtelijk vereiste toestemming om boeken uit de periode tot 1940 via Delpher beschikbaar te stellen. Boeken na 1940 komen wel in aanmerking voor digitalisering maar kunnen daarom vooralsnog niet online komen.
