Metamorfoze streeft ernaar om het online aanbod via Delpher van de 17de-eeuwse kranten completer te maken. Dankzij de nieuwe bibliografie Dutch and Flemish Newspapers of the Seventeenth Century (1618-1700) van Arthur der Weduwen weten we welke titels en/of nummers nog ontbreken. Metamorfoze heeft zo negen 17de-eeuwse titels kunnen selecteren voor digitalisering.
Dutch and Flemish Newspapers of the Seventeenth Century
In mei dit jaar werd aan de universiteit van Amsterdam het monumentale bibliografische werk Dutch and Flemish Newspapers of the Seventeenth Century, 1618-1700 ten doop gehouden. De samensteller, Arthur der Weduwen, heeft na jarenlange noeste arbeid vanuit de universiteit van St. Andrews, een imposante bibliografie van 17de-eeuwse couranten (in twee delen) laten verschijnen. Een overzichtswerk waar velen reikhalzend naar hebben uitgekeken.
In 1930 verscheen een eerste overzicht van Nederlandse couranten van de hand van de Zweed Folke Dahl. Dit overzicht beperkte zich tot de periode 1618-1650 (Dutch Corantos 1618-1650). Er kwamen toen verrassende ontdekkingen naar voren, zoals het bezit van meer dan duizend vroeg-Nederlandse kranten in de Koninklijke Bibliotheek te Stockholm.
Der Weduwen maakt dankbaar gebruik van het 17de-eeuwse materiaal dat al via Delpher online beschikbaar is. Maar deze verzameling is nog lang niet compleet, zoals uit zijn onderzoek blijkt. De negen 17de-eeuwse titels die geselecteerd zijn voor digitalisering zijn aanvullingen van titels die al gedeeltelijk op Delpher beschikbaar zijn, zoals de Utrechtse courant (1675-1711) en Oprechte Haerlemsche courant (1662-1795). Maar ook ‘nieuwe’ titels, zoals Nieuwe Courante uyt Italien, Duytslandt ende Nederlant uit 1623 of Oprechte Rotterdamse Zee-en Post-tijdingen uit de periode 1666-1668.
De kranten komen uit collecties van verschillende erfgoedinstellingen zoals het Historisch Centrum Overijssel (HCO), het Persmuseum en het Noord-Hollands Archief .
17de-eeuwse kranten in Nederland
Er zijn negen Nederlandse erfgoedinstellingen die 17de-eeuwse kranten in hun collectie hebben die nog niet gedigitaliseerd zijn. De omvang van deze collecties varieert van enkele pagina’s tot maximaal enkele duizenden pagina’s. De beherende instellingen zijn onder andere het Noord-Hollands Archief, Erfgoed Leiden en Omstreken, Stadsarchief Amsterdam en de Koninklijke Bibliotheek. In de toekomst wil Metamorfoze jaarlijks enkele van deze titels selecteren en in overleg met de betreffende instellingen om deze te kunnen laten digitaliseren.
In Europa
Daarmee is de collectie in Delpher nog niet compleet. Ook in Europa zijn exemplaren van unieke 17de-eeuwse Nederlandse couranten voorhanden, zoals in de Herzog August Bibliothek te Wolfenbüttel, de Koninklijke Bibliotheek te Stockholm, The National Archives te Kew en Bibliotheque Mazarine te Parijs. Der Weduwen komt in zijn uitputtende bibliografie tot 49 verschillende couranten(titels) met een totaal van 16.000 nummers in 84 verschillende cultureel erfgoedinstellingen. De uitgever prijst het werk dan ook terecht aan als “… a crucial overview of the first fledgling century of newspaper publishing and reading in one of the most advanced political cultures of early modern Europe”. Hopelijk lukt het om deze exemplaren ooit ook online beschikbaar te krijgen.
Delpher
Bekijk het huidige aanbod van de 17de-eeuwse kranten in Delpher.
