Nationaal programma voor het behoud van het papieren erfgoed

Wat doen we met foto's in archieven?

De haringvangst behoorde tot een van de voornaamste pijlers van de Zuiderzeevisserij. Uit Archief van de Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet, fotocollectie Nieuw Land Erfgoedcentrum Lelystad

Archieven en collecties die in het kader van Metamorfoze worden geconserveerd bestaan voornamelijk uit gedrukt en beschreven papier. Maar regelmatig treffen de coördinatoren van Metamorfoze bij een bezoek aan een instelling fotografisch materiaal aan in het projectarchief. 

Hoewel fotocollecties buiten het financieringskader van Metamorfoze vallen, mag een klein aantal foto’s dat onlosmakelijk deel uitmaakt van het archief, mee worden genomen in het project. Dat vraagt echter wel om extra aandacht. Met welke aspecten moet binnen een Metamorfoze-project rekening worden gehouden?

Kwetsbaar

Foto’s zijn een kwetsbare materiaalsoort. Ze zijn vervaardigd met verschillende materialen en door middel van verschillende procedés. De instabiliteit van de gebruikte materialen en chemische stoffen kunnen van invloed zijn op het behoud van de foto’s en het archiefmateriaal. Daarom raadt Metamorfoze aan om foto’s apart te verpakken in  speciale foto-omslagen en bij voorkeur te bewaren bij een lage temperatuur en een lage relatieve luchtvochtigheid.

Apart bewaren

De instelling kan bij de materiaalvoorbereiding, als het archief scanklaar wordt gemaakt voor digitalisering, de foto’s die verspreid zijn in het archief lichten en apart bergen. Het voordeel daarvan is dat de foto’s afzonderlijk worden gedigitaliseerd en verpakt. Een nadeel kan zijn dat de foto’s uit de context van het archief worden gehaald. Als de foto’s een belangrijke relatie hebben met de specifieke plaats in het archief, dan kan de digitaliseerder in de set scans de originele volgorde herstellen. Hiervoor moet de instelling, met behulp van scaninstructies en/of invoegstroken, duidelijk aangeven waar de foto’s in de digitale versie ingevoegd moeten worden.

De aanwezigheid van foto’s in een projectarchief kan ook gevolgen hebben voor de manier en het kwaliteitsniveau van digitalisering. Daarom is het raadzaam om voordat er met het digitaliseringsproject wordt begonnen goed te kijken naar de samenstelling van het archief en na te denken over de aanlevering van het materiaal aan de digitaliseerder en de consequenties daarvan. De coördinator Metamorfoze en digitaliseringsadviseur denken daar graag over mee.

Meer weten?

Lees meer over het bewaren van fotografisch materiaal in de richtlijnen op de website van het Nederlands Fotomuseum: