Nationaal programma voor het behoud van het papieren erfgoed

Archief van priorij Sint-Catharinadal gedigitaliseerd

[ 03 04 2020 ]
Zuster in depot

In 2016 startte het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) in samenwerking met het Zeeuws Archief een Metamorfozeproject voor het archief van priorij Sint-Catharinadal. Drie jaar later is het archief geconserveerd en gedigitaliseerd en sinds eind vorig jaar voor iedereen online beschikbaar. Dit archief is het tweede deel van het Metamorfoze-project Norbertijnenkloosters. Het eerste deel betrof de Abdij van Berne, de mannengemeenschap van de Norbertijnen.

Oudste zustergemeenschap

Het project betreft het archief van de priorij Sint-Catharinadal in het Brabantse Oosterhout vanaf de stichting in 1271 tot circa 1900. Het is de oudste nog bestaande zustergemeenschap in Nederland, die bovendien ook in de tijd van de Republiek mocht blijven voortbestaan dankzij bescherming van de Oranjes.

Hun overlevingsstrategie

Het teruggetrokken leven van de zusters norbertinessen maakte hen tamelijk onbekend. Alhoewel ze wel contact hadden met de buitenwereld om geld te verdienen. Naast de traditionele middelen van een eigen landbouwbedrijf en verpachting van hoeven en landerijen gaven ze vanaf het eind van de zestiende eeuw ook onderwijs in Breda. Dankzij deze activiteit konden ze, in tegenstelling tot de kloosters in de Zuidelijke Nederlanden, ook in de Franse Tijd overleven en werden ze niet als een  ‘nutteloze instelling’ opgeheven. Deze aanpassing aan hun omgeving, hoe traditioneel ze verder ook waren, was steeds hun overlevingsstrategie.

Inzicht in het kloosterleven

De archieven geven inzicht in de interne en externe relaties van het klooster. Deze geestelijke, politieke en economische activiteiten hebben veel sporen nagelaten in de vorm van archieven en handschriften, alle van groot belang voor de meest uiteenlopende onderzoeken. Tot voor kort waren ze enkel te raadplegen in Sint-Catharinadal zelf.

Lees meer