Op dinsdag 31 oktober organiseert Metamorfoze een netwerkbijeenkomst om het 25-jarige bestaan te vieren. We blikken niet terug maar kijken vooruit.
Welke ontwikkelingen zijn er? Wat inspireert bij het conserveren en digitaliseren van papieren erfgoed? Welke kennis hebben we nodig bij het uitvoeren van projecten? Welke technieken kunnen we benutten om het gedigitaliseerde papieren erfgoed zo toegankelijk mogelijk online beschikbaar te stellen? Zeven sprekers gaan op 31 oktober in op deze vragen en delen hun kennis.
Programma
Datum: dinsdag 31 oktober 2023
Inloop: 13.00 uur
Programma: 13.30 -17.00 uur
Locatie: Aula KB, nationale bibliotheek in Den Haag
- Metamorfoze 25 jaar
Jasper Faase hoofd Collecties KB
Jasper zal stilstaan bij 25 jaar Metamorfoze. Hij gaat in op de huidige mogelijkheden van het programma. Met ingang van 1 januari 2023 is er een nieuw financieringsreglement opgesteld. Een belangrijke wijzigingen is dat we voor de selectie geen eindjaartal meer hanteren. Voorheen kwamen alleen archieven en collecties in aanmerking die liepen tot 1950. Dat is nu losgelaten. Een ander belangrijk punt is dat we de resultaten van het digitaliseren beter willen laten aansluiten op de uitgangspunten van de Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA). Daarom vragen we aan de aanvrager en/of beheerder of deze de uitgangspunten van de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed onderschrijft en de intentie heeft om het manifest van het Netwerk Digitaal Erfgoed te ondertekenen.
- Bruikbaarheid van digitale erfgoedcollecties vergroten
Wilbert Helmus, netwerkmanager (NDE)
De uitgangspunten van het NDE zijn gericht op erfgoedinstellingen die archieven en collecties beheren. Wilbert Helmus, netwerkmanager NDE, gaat in op deze uitgangspunten en hoe erfgoedinstellingen dit kunnen toepassen. Hoe kun je de bruikbaarheid en zichtbaarheid van digitale erfgoedcollecties vergroten?
- Een netwerk van maritieme bronnen
Gerhard de Kok, Kwartiermaker Netwerk Maritieme Bronnen (Huygens Instituut)
De maritieme erfgoedwereld werkt samen aan het Netwerk Maritieme Bronnen (NMB). Het NMB is een samenwerkingsverband van musea, bibliotheken, archieven en onderzoeksinstellingen. Samen werken we aan een online collectieportaal waar gebruikers op één plek talloze maritieme collecties integraal kunnen raadplegen. Om dat voor elkaar te krijgen, gebruiken we de principes van Linked Open Data. Zo verbinden we zoveel mogelijk van onze digitale bronnen aan terminologiebronnen uit het Termennetwerk van het Netwerk Digitaal Erfgoed. Ook werken we aan eigen terminologiebronnen. Uiteindelijk zullen de rijke maritieme collecties die Nederland rijk is nog beter toegankelijk worden!
- Beslisboom voor AVG
Floortje Tuinstra, Coördinator Verwerven & Metadateren (Utrechts Archief)
Het Utrechts Archief heeft een beslisboom voor de AVG ontwikkeld. Die is bedoeld voor bronnen uit de Tweede Wereldoorlog met (bijzondere) persoonsgegevens van mogelijk nog levende personen. Vanwege de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) kun je bronnen met persoonsgegevens niet zomaar online beschikbaar stellen. Maar is deze beslisboom ook één op één voor andere projecten te gebruiken? Waar moet je rekening mee houden?
- Alle middeleeuwse handschriften digitaal
Renée Schilling, projectleider (KB)
Renée Schilling licht het digitaliseerproject met de ‘koffermethode’ toe. Vanaf september trekken een fotograaf en een handschriftexpert het land in met een koffer vol digitaliseerapparatuur om de middeleeuwse handschriften in kleine collecties te digitaliseren. Deze mobiele opzet maakt het mogelijk om de kostbare en kwetsbare objecten veilig en efficiënt te fotograferen op locatie. De handschriftexpert zorgt ervoor dat het digitaliseren geen schade aan de handschriften toebrengt. Na afloop worden de gedigitaliseerde handschriften met de instelling gedeeld en beschikbaar gesteld via het eCodicesNL portaal van het Huygens Instituut.
- Transkribus, voorbeelden uit de praktijk
Ineke Huysman, senior onderzoeker NL-Lab (Huygens Instituut)
De ontcijfering van historische teksten met behulp van softwaretools zoals Transkribus ontketent momenteel een ware revolutie in het historisch onderzoek. Deze intelligente tool, gebaseerd op kunstmatige intelligentie, verbetert de precisie en snelheid van transcriptie en onthult subtiele details. Aan de hand van praktijkvoorbeelden uit haar projecten vertelt Ineke over de technische uitdagingen en de impact van automatisering op historisch onderzoek.
- Nieuwe publicatie: Schadeatlas ontwerptekeningen
Ellen Smit, architectuurhistoricus en senior-conservator (Nieuwe Instituut)
De nieuwe publicatie Schadeatlas ontwerptekeningen (samenwerking van Metamorfoze en het Nieuwe Instituut) is de derde in een reeks (Schadeatlas archieven en Schadeatlas bibliotheken). Deze atlas biedt informatie over het beheer en behoud van ontwerptekeningen van architecten. Ellen gaat in op de bijzonderheden van deze ontwerptekeningen. De tekeningen werden door middel van verschillende kopieertechnieken opnieuw gebruikt. Er werd op de tekeningen doorgewerkt en ze waren onderdeel van het ontwerp- en bouwproces waardoor er gebruikerssporen zijn ontstaan die relevant zijn voor een breed begrip van de ontwerpcultuur en de bureaupraktijk van architecten. De publicatie wordt verfraaid met mooie voorbeelden van ontwerptekeningen van onder andere Van Doesburg en andere architecten.
