Het archief van het Sint-Catharinagasthuis (1291-1965) in Grave en de Tafel van de Heilige Geest is een van de oudste en best bewaarde archieven op het gebied van de medische en sociale zorg in de provincie Noord-Brabant. Het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) start voor dit archief een Metamorfozeproject. Eind 2021 zullen de scans online beschikbaar zijn via de website van het BHIC. Na de conservering en digitaliseren gaat het archief weer terug naar Grave.
Acht eeuwen archief bewaard
De hoge ouderdom in combinatie met de lange levensduur van het gasthuis is uitzonderlijk. Tot op de dag van vandaag leeft deze instelling voort in het Catharinahof in Grave, dat onderdak en verzorging biedt aan kwetsbare groepen uit de samenleving. De groep die het gasthuis al deze eeuwen verzorgde (daklozen, armen en zieken) behoort tot de minst gedocumenteerde in de Nederlandse samenleving. Dat maakt het archief zo bijzonder.
Sociale en medische zorg in Grave
Het archief bevat gegevens over sociale en medische zorg in Grave en het Land van Cuijk. Zowel de armenzorg als de medische begeleiding ontstijgen het regionale karakter door de voortdurende aanwezigheid van soldaten en hun gezinnen in de garnizoensplaats Grave. Voor de armoedebestrijding ontwikkelde het gasthuis experimenten om de kern aan te pakken. Dit kreeg vorm in werkverschaffingsprojecten en in meer structurele oplossingen, zoals de oprichting van een armenfabriek. Het Burgerlijk Armbestuur van Grave, dat het gasthuis beheerde, was in het begin van de twintigste eeuw, een van de grootste grondbezitters van Grave. Tot op heden wordt nog ongeveer 40 ha landbouwgrond verpacht aan landbouwers en veehouders. Over de landbouw en veeteelt in het Land van Cuijk heeft het gasthuisarchief ook veel gegevens.
Onderzoek naar armenzorg
Het archief beslaat 35 meter, met als bijzondere stukken ongeveer tweeduizend charters en documenten die de relatie met het huis van Oranje (heren van Grave) weergeven. Het archief was een belangrijke bron voor de dissertatie Ghenge ende gheve uit 2013 van dr. Ron Fierst van Wijnandsbergen, een onderzoek naar de financiën van de armenzorg in Grave vanaf de dertiende eeuw tot 1600.
Samenwerking
Voor het project werkt het BHIC samen met het Catharinahof in Grave. Het Zeeuws Archief in Middelburg en Art in Print zijn betrokken bij het conserveren en digitaliseren van het archief.
