In 2013 ging het project Zilverarchieven van start, waarbij drie belangrijke zilver- en juwelenarchieven werden gedigitaliseerd: het archief van zilverfabrikant en juwelier As Bonebakker & Zoon (1803-1984) en het archief van de edelsmeden Frans Zwollo senior (1872-1945) en zijn zoon Frans Zwollo junior (1896-1989). Deze archieven maken deel uit van een belangrijke RKD-kerncollectie van tien zilverarchieven, die de unieke mogelijkheid biedt om een zo compleet mogelijk overzicht van de edelsmeedkunst in de negentiende en twintigste eeuw in Nederland te kunnen aanbieden aan musea, onderzoekers, publicisten en een algemeen geïnteresseerd publiek.
Juwelier As Bonebakker & Zoon
As Bonebakker & Zoon voerde in de negentiende eeuw talloze prestigieuze opdrachten uit, onder andere voor het koninklijk huis, het Amsterdamse stadsbestuur, kerkbesturen en prominente burgers, met als hoogtepunt in 1840 de vervaardiging van een nieuwe kroon voor de inhuldiging van Koning Willem II. Het Bonebakker archief (33 meter) bevat naast hand- en typoschriftelijk materiaal, zo’n 4.750 ontwerp- en werktekeningen die getuigen van het uitgebreide assortiment, variërend van zilverwerk - waaronder serviesgoed, gelegenheidspronkstukken en kerkelijk zilver - tot juwelen. Aangezien veel tekeningen, van A6 tot A0 formaat, door het intensieve gebruik schade hadden opgelopen, zijn ze voorafgaand aan het digitaliseren gestabiliseerd door de restaurator.
Zwollo senior en junior
De archieven van Frans Zwollo senior, één van de belangrijkste vormvernieuwers in de edelsmeedkunst aan het begin van de twintigste eeuw, en zijn zoon Frans Zwollo junior zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zij hebben lange tijd in één atelier gewerkt, vaak aan dezelfde opdracht. Hun archieven, tezamen zo’n negen meter, hebben het karakter van persoonlijke ‘kunstnijveraars-archieven’. Naast biografische documenten bevatten ze kasboeken, lesmateriaal, projectdossiers en circa 750 tekeningen. Hoezeer hun theosofische levensovertuiging het creatieve proces heeft beïnvloed, spreekt duidelijk uit deze bijzondere documenten.
Drie archieven online
Vanwege het kwetsbare en beschadigde materiaal in deze drie archieven – waaronder veel tekeningen in potlood, krijt, gouache en inkt op zuur papier, calqueerpapier en karton - was digitalisering geen luxe, maar eerder een noodzaak. Dat deze archieven met hun cultuurhistorische rijkdom nu via het Metamorfoze programma zijn gedigitaliseerd, is van grote meerwaarde voor de onderzoekers. Zij kunnen de scans raadplegen via de zoekmachine RKD Explore.
Drs. Irene Meyjes
Projectmedewerker Zilverarchieven / Informatiespecialist
RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
