Regionaal Historisch Centrum Limburg (RHCL) start per 1 juli 2016 met de conservering en digitalisering van de Limburgse kapittelarchieven van vóór 1800.
Voor het Metamorfozeproject is uit de verschillende kapittelarchieven van het RHCL een selectie gemaakt van circa zestien meter. Het betreft twee grotere kapittels, Onze Lieve Vrouw en Sint Servaas in Maastricht en drie kleinere kapittels, het kathedrale kapittel (domkapittel) van Roermond, Sint Pieter in Sittard en het adellijke vrouwenstift Thorn.
De kapittelarchieven bieden veel informatie over het functioneren van deze religieuze gemeenschappen. Voor de selectie is gekozen voor de archiefstukken die inzicht geven in het dagelijks leven in zo’n kapittel. De kapittelbesluiten, maar ook de cartularia waarin het goederenbezit vanaf de oorsprong was opgetekend, zijn hiervoor een mooie bron.
Het project van het RHCL sluit aan bij het Metamorfozeproject van het Utrechts Archief met het archief van het Utrechtse Domkapittel. De projecten lopen tegelijkertijd en zullen ruim twee jaar duren.
Wat is een kapittel?
Een kapittel is een college van geestelijken die aan een kerk verbonden zijn, om gezamenlijk de liturgie te vieren en het koorgebed te bidden. Domkapittels assisteren de bisschop bij het bestuur van het bisdom en spelen een belangrijke rol bij de verkiezing van een nieuwe bisschop. Collegiale kapittels zijn verbonden aan belangrijke kerken die geen kathedraal zijn. De kapittels hebben aparte parochiekerken gebouwd, zoals de Sint Jans- en de Sint Matthijskerk in Maastricht. Daar kon het gewone volk zich laten dopen, trouwen en begraven.
In tegenstelling tot een groot deel van Europa waren er relatief weinig kapittels in het gebied dat nu Nederland heet. In de Middeleeuwen was Utrecht de enige Noord-Nederlandse bisschopsstad. Maastricht was sinds ca. 700 geen bisdom meer en viel niet onder het bisdom Utrecht, maar onder het bisdom Luik met twee kapittels. De twee Maastrichtse kapittels, van Sint Servaas en van Onze Lieve Vrouw, behoorden tot de grootste, belangrijkste en oudste kapittels van de Nederlanden.
In de Franse Tijd zijn alle kapittels opgeheven. Sinds het begin van de negentiende eeuw zijn alleen de domkapittels in de bisdommen weer tot leven gekomen.
