Collecties uit en over voormalig Nederlands-Indië/Indonesië worden toegankelijk gemaakt door digitalisering en beschikbaarstelling via Ons land. Hierdoor kan iedereen online zoeken en meer te weten komen over hun voorouders en de gedeelde geschiedenis. Metamorfoze coördineert de digitaliseringsprojecten, die naar verwachting zo’n 4 miljoen scans gaan opleveren. Inmiddels lopen er 40 digitaliseringsprojecten en is een aantal zelfs afgerond – hoog tijd om de balans op te maken.
Een waaier aan bronnen
De scheepsjournalen van de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd (Stadsarchief Rotterdam) vormden het pilotproject. Inmiddels ontsluiten vrijwilligers deze en andere documenten van de Rotterdamsche Lloyd, onder leiding van het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis. Een belangrijke aanvulling op de persoonsgegevens in het archief van de Rotterdamsche Lloyd zijn de foto’s uit de collectie van het Maritiem Museum. Dit is de eerste collectie die ook is aangesloten op Ons land.
Binnen de projecten is een breed scala aan papieren archieven, foto’s, audio- en videomateriaal en objecten te vinden. Denk bijvoorbeeld aan de archieven van het Nederlands Commissariaat (Nationaal Archief), die veel persoonsgegevens bevatten, maar ook fotocollecties zoals die van de Raad voor de Zending van de Nederlands Hervormde Kerk (Het Utrechts Archief) of de fotocollectie van het Wereldmuseum. Uit de collectie van Museum Maluku wordt onder andere audiovisueel materiaal met orale geschiedenis gedigitaliseerd. Geluidsopnames zijn ook te vinden in de collectie van het Nederlands Muziek Instituut, van componisten die werkzaam waren in voormalig Nederlands-Indië.
Verder zijn er niet alleen in Nederland, maar ook in Indonesië archieven gedigitaliseerd. Het gaat om de archieven van het voormalig Kerkhistorisch Instituut voor Oostelijk Indonesië, inclusief het archief van de Christelijke Kerk van Zuid-Sulawesi (1930-1966). Ook het archief van het Vendukantoor Bandung, dat processen-verbaal bevat van openbare verkopingen te Bandung van Nederlandse repatrianten (1948-1953), is gedigitaliseerd. In de loop van 2025 zullen die archieven op Ons land te vinden zijn.
Nieuwsgierig geworden naar de andere projecten? Bekijk de pagina van het Programma Indisch Erfgoed Digitaal.
Alles toegankelijk maken
Als het materiaal gedigitaliseerd is, zijn er nog wat hordes te nemen richting beschikbaarstelling. Om een collectie aan Ons land te koppelen is het belangrijk dat de metadata op orde is, zodat alle onderdelen van een collectie goed vindbaar zijn. Daarnaast moet bij persoonsgegevens uiteraard de AVG in acht genomen worden. En bij het publiceren van foto’s spelen vaak ethische kwesties: wanneer een bepaald ritueel wordt afgebeeld bijvoorbeeld, of iemand in een kwetsbare positie op beeld is vastgelegd. Hier gelden geen algemene richtlijnen voor vanuit Ons land. Er vindt onderling overleg plaats tussen erfgoedinstellingen, maar het is aan henzelf hoe zij de beschikbaarstelling van gevoelig materiaal aanpakken.
De komende jaren zal Ons land flink blijven groeien. Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen? Het laatste nieuws vind je op Onsland.nl/Actueel.
