Nationaal programma voor het behoud van het papieren erfgoed

Metamorfoze in 2023

[ 31 01 2023 ]

Sinds 1997 financiert Metamorfoze projecten voor het conserveren van papieren erfgoed. Miljoenen pagina’s archieven, boeken, kranten en tijdschriften zijn inmiddels verfilmd (tot 2007) en gedigitaliseerd. Elk jaar worden via Metamorfoze ruim twee 1,5 miljoen pagina’s kranten en tijdschriften gedigitaliseerd en op Delpher online beschikbaar gesteld. Voor archieven en collecties worden gemiddeld negen projecten van Nederlandse erfgoedinstellingen per jaar goedgekeurd. 

Dat levert veel mooie online bronnen op met gedigitaliseerd archiefmateriaal dat via de website van de erfgoedinstelling beschikbaar komt. In 2021 bijvoorbeeld kwamen 1,9 miljoen archiefstukken rond het onderwerp slavernij en slavenhandel online via de website van het Nationaal Archief. Een voorbeeld uit 2022 is het archief van het Mauritshuis dat beschikbaar kwam en 4000 bladmuziektitels van Stichting Omroep Muziek (SOM) via muziekschatten.nl.

Nieuwe projecten voor archieven en collecties

Ook de komende jaren financiert Metamorfoze projecten voor het conserveren en digitaliseren van papieren erfgoed. Erfgoedinstellingen met archieven en collecties van nationaal belang kunnen nieuwe projectaanvragen indienen. Met ingang van 2023 hebben we het kader voor de financiering van projecten verbreed. We werkten tot nu toe altijd met een afgebakende periode met het eindjaartal van 1950. Die jaargrens wordt nu loslaten zodat het archief of de collectie voor de projectaanvraag zonder beperking door mag lopen. Ook werken we aan nieuwe voorwaarden om resultaten beter aan te laten sluiten op de uitgangspunten van de Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA).

Heeft u een mooi archief of collectie en wilt u in 2023 een projectaanvraag indienen? Neem dan contact op met een van de coördinatoren en bespreek de mogelijkheden.  

Boeken, kranten en tijdschriften

Bij digitalisering van boeken, kranten en tijdschriften werken we het komend jaar vooral aan het vullen van hiaten in de collectie. Denk aan het aanvullen van kranten en tijdschriften met nog missende jaargangen van deels gedigitaliseerde titels of het oppakken van titels uit landen waarmee we een ‘gedeeld’ (lees koloniaal) verleden hebben. Adviescommissies zullen bij selectie adviseren. Voor boeken zal de komende jaren prioriteit gegeven worden aan het de digitalisering van middeleeuwse handschriften en boeken die na de Tweede Wereldoorlog verschenen zijn. In toenemende mate moeten we dus rekening houden worden met rechtenclearing. Resultaten komen beschikbaar op Delpher, DBNL of andere erfgoeddiensten, zoals bijvoorbeeld e-Codices.nl als het gaat om Middeleeuwse handschriften. 

Onderzoek papierconservering

Afgelopen jaren heeft Metamorfoze ook meerdere onderzoeksprojecten gefinancierd. Deze onderzoeken dragen bij aan de kennis over het behoud en beheer van papieren collecties. Op de kennisbijeenkomst van 24 november 2022 zijn deze aan het publiek gepresenteerd. Vanaf 2023 geldt dat we inhoudelijk gaan aansluiten bij de onderzoeksagenda van de KB. De procedure voor nieuwe aanvragen wordt daarom aangepast. Dat is nog in ontwikkeling. In de loop van 2023 informeren we verder over de financieringsmogelijkheden.

Programma Indisch Erfgoed Digitaal

Vanuit het team van Metamorfoze werken we ook aan het Programma Indisch Erfgoed Digitaal. Het programma zorgt voor het digitaliseren en beschikbaar stellen van Indische collecties zodat mensen online kunnen zoeken naar de Indische geschiedenis van hun voorouders. We richten ons op het erfgoed van “de brede Indisch-Molukse gemeenschap in Nederland waarbij het gaat om iedereen met wortels in voormalig Nederlands-Indië, die zelf of van wie de voorouder(s) door oorlogsgeweld en naoorlogse ontwikkelingen tot 1967 naar Nederland zijn gekomen.” (definitie rapport Panteia)

Houdt uw stichting, organisatie of vereniging zich bezig met Indisch (oorlogs)erfgoed in de breedste zin en wilt u digitaliseren? U kunt uw collecties voorleggen via een open call of door contact op te nemen met de programmacoördinator.