Janien Kemp, expert fysiek beheer bij Stadsarchief Amsterdam, deed onderzoek naar het materieel verval van kantoorkopieën (uit 1800-2000). De uitkomsten van het onderzoek zijn inmiddels te lezen in een uitgebreid verslag.
Wat zijn kantoorkopieën?
Janien Kemp heeft uitgezocht of het huidige conserveringsbeleid van het Stadarchief Amsterdam voldoet aan de eisen die gesteld zouden moeten worden aan het behoud van archiefbescheiden in de vorm van kantoorkopieën. Het eerste gedeelte van het onderzoek betreft vragen als: wat zijn kantoorkopieën? Hoe werden ze gemaakt en welke verschillende technieken werden wanneer gebruikt in Nederland? Hoe vaak komen kopieën voor in de Amsterdamse archieven en is deze hoeveelheid substantieel?
Stabiliteit en verval
In het tweede gedeelte wordt de stabiliteit en het verval van kantoorkopieën behandeld. Hiervoor zijn de papieren en inkten van kopieën van verscheidene veelvoorkomende technieken op samenstelling geanalyseerd. Ook de lichtgevoeligheid van inkten zijn getest. Door middel van een aselecte steekproef op alle archiefbescheiden van het Stadsarchief Amsterdam is de hoeveelheid kantoorkopieën inzichtelijk gemaakt en is er een relatie gelegd met verschillende schadesoorten.
Schade voorkomen
Het derde gedeelte betreft conclusies en aanbevelingen voor conservering om schade door gebruik of depotopslag te voorkomen. Literatuurstudie laat zien dat kantoorkopieën wereldwijd gebruikt werden. De Amsterdamse archieven bestaan voor bijna de helft uit kantoorkopieën. Vijf verschillende kopieertechnieken kwamen het meeste voor. Kantoorkopieën bestaan uit machinaal vervaardigde papieren en inkten. Deze zijn van slechtere kwaliteit dan uit lompenpapier vervaardigde documenten. Losse stapels documenten hebben een hoog risico op schade door onzorgvuldig gebruik. De gebruikte blauw / violette inkten zijn zeer lichtgevoelig. Een van de vijf technieken, de diazo/Océ kopieën, bevat residuen van chemicaliën uit het fotografische maakproces en kunnen daarom schade veroorzaken aan omliggende documenten. Verder onderzoek zal uit moeten wijzen of een speciale conserveringsbehandeling, zoals bij diazo’s in bouwtekeningencollecties, ook hierop van toepassing moet zijn.
